Κυριακή 31 Ιουλίου 2016

Μίκης Θεοδωράκης: «Πόλεμος ή Ειρήνη;» - της Αναστασίας Βούλγαρη


Κείμενα για τους «Διαλόγους στο Λυκόφως» του Μίκη Θεοδωράκη- (γ)





Ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Αν ο πυρήνας της σκέψης του Μίκη Θεοδωράκη βρίσκεται στη θεωρία του για τον «νόμο της συμπαντικής αρμονίας », το τρίπτυχο «Ομιλία στους Δελφούς/Η αγριότητα του πολιτισμού1»- «Αντιμανιφέστο»2- «Συμπαντική Αρμονία»3, συνθέτει το μανιφέστο του νέου αγώνα.

Ο Μίκης Θεοδωράκης ξεκινά από το πρόβλημα του πολέμου και της ειρήνης (Ομιλία στους Δελφούς) , συνεχίζει με το ζητούμενο του ελεύθερου χρόνου και του πολιτισμού (Αντιμανιφέστο) και καταλήγει στην πλήρη ολοκλήρωση του ανθρώπου με την ταύτισή του με τη συμπαντική αρμονία.

Ο ζητούμενος άνθρωπος είναι εκείνος ο οποίος θα δράσει μέσα σ’ ένα περιβάλλον ειρήνης, αδούλωτης εργασίας, πολιτισμού και επικοινωνίας με τις τέχνες και θα δημιουργήσει και αναπτύξει το πραγματικά δημοκρατικό κοινωνικοπολιτικό σύστημα, του οποίου η ομαλή λειτουργία και η, συνεχώς εξελισσόμενη, διατήρηση θα εξασφαλιστεί όταν ο άνθρωπος ανακαλύψει την πεμπτουσία της ύπαρξής του και ταυτιστεί με την συμπαντική αρμονία.

Υπάρχει μία σαφής διαφοροποίηση του Μίκη Θεοδωράκη από τη μαρξιστική θεωρία στο πεδίο που αντιμετωπίζει -η μαρξιστική θεωρία- τον άνθρωπο σαν ένα απόλυτα λογικό ον, τις τέχνες σαν εποικοδόμημα και την κατάκτηση, από τον λαό, της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής σαν πανάκεια για την οικοδόμηση μιας δίκαιης και δημοκρατικής κοινωνίας.

«Πιστεύω», γράφει ο Μίκης, «ότι είναι η αχίλλειος πτέρνα της μαρξιστικής θεωρίας το γεγονός ότι θεωρεί τον άνθρωπο ένα απόλυτα λογικό ον. Ενώ στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι η λογική πλευρά του ανθρώπου αποτελεί το μισό ή και ακόμη λιγότερο της ύπαρξής του. Το υπόλοιπο θα το ονόμαζα υπερλογικό-μεταφυσικό-ζωώδες-κτηνώδες κ.λπ. Στην καλύτερή του εκδοχή είναι αυτό που θέτει στον εαυτό του ερωτήματα, όπου μόνο η θρησκεία, η τέχνη και η μεταφυσική μπορούν να δώσουν απαντήσεις. Εξ’ ου και η αποτυχία των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού να αντιμετωπίσουν τη θρησκεία, την τέχνη και ό,τι άλλο ξέφευγε από την ξερή λογική και εν πολλοίς οικονομίστικη αντιμετώπιση των προβλημάτων». (312)

Γιατί, δεν αρκεί να πάρει στα χέρια της η κοινωνία τα μέσα παραγωγής, αλλά πρέπει συνάμα να στοχεύσει στην υπαρξιακή ολοκλήρωση του ανθρώπου, που θα τον οδηγήσει στην πλήρη απελευθέρωσή του.

Η ΑΓΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Από τον 5ο π.Χ. αιώνα που οι Αθηναίοι έσφαξαν τον ανδρικό πληθυσμό της Μήλου έως τις ομαδικές σφαγές των αποικιοκρατών, και από τα αποτρόπαια εγκλήματα των χιτλερικών ναζί έως τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας και των χωρών της Μέσης Ανατολής από το ΝΑΤΟ, η ιστορία αποδεικνύει ότι, παρά την ανάπτυξη του πολιτισμού, το βασικό και κυρίαρχο στοιχείο που επικρατεί είναι η κτηνώδης πλευρά του ανθρώπου. Κι ότι «οι πολιτισμένοι λαοί μεταμορφώνονται σε ανθρώπινα κτήνη λόγω της τεράστιας δύναμης βίας και θανάτου που διαθέτουν». (311)

Επομένως, το όλο πρόβλημα του πολέμου, πρέπει να το εξετάσουμε και αναλύσουμε πέραν των δεδομένων οικονομικών συμφερόντων. Γιατί οι κτηνώδεις πράξεις δεν μπορούν να εξηγηθούν με μοναδικό κριτήριο το όποιο οικονομικό συμφέρον.

Ποιο να ήταν, άραγε, το οικονομικό συμφέρον των ναζί όταν απολάμβαναν να παρακολουθούν μαζί με τις συζύγους τους -πίνοντας σαμπάνια κάτω από τους ήχους της κλασικής μουσικής που έπαιζαν μουσικοί κρατούμενοι- τους δυστυχείς κρατούμενους των στρατοπέδων συγκεντρώσεως καθώς πέθαιναν από ασφυξία μέσα στους θαλάμους αερίων; Τι κέρδιζαν από μια τέτοια απόλαυση;

Άλλωστε οι Αθηναίοι το είπαν καθαρά στους κατοίκους της Μήλου: δεν τους έσφαζαν επειδή καθυστέρησαν τους φόρους (ήταν βέβαιοι ότι θα τους εισέπρατταν) αλλά για λόγους κύρους! Κι ήταν οι ίδιοι Αθηναίοι, οι οποίοι όταν επέστρεψαν στην Αθήνα, αγκάλιασαν την οικογένειά τους, φίλησαν τα παιδιά τους κι ύστερα πήγαν στο θέατρο για να απολαύσουν μια τραγωδία του Σοφοκλή ή του Αισχύλου, συνεχίζοντας τη ζωή τους κανονικά. Και ήταν η αθηναϊκή κοινωνία η οποία απολάμβανε τα οφέλη από την είσπραξη των φόρων και τη βίαιη καταπίεση των αδύνατων πόλεων-κρατών, μιας και το ταμείο της πλούσιας πόλης γέμιζε προς όφελος της πλειονότητας των πολιτών της.

Τη νέα περίοδο της μεταπολεμικής βαρβαρότητας «εγκαινίασε» η χρήση της ατομικής βόμβας και στις μέρες μας οι βομβαρδισμοί της Γιουγκοσλαβίας το 1999 από το ΝΑΤΟ. Όταν το πείραμα πέτυχε με τη συναίνεση των λαών της Ευρώπης (πλην των Ελλήνων), το «πρόγραμμα» του εξανδραποδισμού των λαών συνεχίστηκε στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και στη Συρία. Όσοι δε, συμμετείχαν στην παραγωγή των όπλων μαζικής καταστροφής (βιομήχανοι όπλων, έμποροι, κυβερνήτες, εργαζόμενοι) που σκότωσαν χιλιάδες αμάχους, γυναίκες και παιδιά, ζουν την καθημερινότητά τους όπως ακριβώς και οι Αθηναίοι του πέμπτου αιώνα, απολαμβάνοντας, επίσης, τα αγαθά που προσφέρει ο πόλεμος στις πατρίδες τους .

ΟΙ «ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΟΙ» ΛΑΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

Είναι γεγονός, ότι οι πολεμικές βιομηχανίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη των μεγάλων κρατών. Των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Κίνας, της Σουηδίας κ.λπ. Τα κέρδη από τις πολεμικές βιομηχανίες βεβαίως προορίζονται, στο μεγαλύτερο μέρος τους, για τους καπιταλιστές, αλλά από την υψηλή φορολόγηση της πώλησης των όπλων τα πλούσια κράτη γεμίζουν τα ταμεία τους, ώστε οι κυβερνήσεις να κρατούν υψηλά το οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο αυτών των προνομιούχων λαών.

«Αυτό σημαίνει ότι τα επίπεδα ζωής αυτών των κοινωνιών εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τις εξαγωγές πολεμικών προϊόντων. Και για να το πω με πιο ωμό τρόπο, την εξαγωγή θανάτου! Για να γίνει όμως αυτό –οι εξαγωγές- πρέπει να υπάρχουν πόλεμοι. Και όταν δεν υπάρχουν να τους δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι, εάν θέλουμε το βιοτικό επίπεδο του λαού μας να παραμένει υψηλό. Το γεγονός αυτό, δηλαδή ότι τόσο σπουδαία κράτη είναι συνένοχα ως προς την ανάγκη εξαγωγής θανάτου, νομίζω ότι θα πρέπει να μας οδηγήσει στην αναθεώρηση πολλών αντιλήψεων» (356)

Εδώ ο Μίκης θέτει ένα σημαντικό ερώτημα: «Είναι όμως υπεύθυνες μόνον οι κυβερνήσεις; Μόνο οι εργοστασιάρχες και οι υπόλοιποι έμποροι όπλων; Ή μήπως στην ουσία είναι παράλληλα υπεύθυνοι και οι λαοί;»

Οι εργάτες που κατασκευάζουν τανκς, αεροπλάνα, βόμβες, χημικά όπλα δεν γνωρίζουν ότι κατασκευάζουν θάνατο;

«Και σε τί διαφέρουν από τους φτωχούς Κολομβιανούς που φτιάχνουν ηρωίνη και όλος ο κόσμος τους έχει στο στόχαστρο; Στο κάτω κάτω, η ηρωίνη είναι μία, εντός χιλιάδων εισαγωγικών «επιλογή», ενώ οι σφαίρες και οι βόμβες «επιλέγουν» αυτές τα θύματα, που συνήθως είναι αθώα γυναικόπαιδα… Ποιος, λοιπόν, είναι περισσότερο εγκληματίας; Ο χωρικός της Κολομβίας και του Αφγανιστάν ή ο εργάτης των ΗΠΑ, της Αγγλίας, της Ρωσίας κ.λπ.; Χιλιάδες λοιπόν τα εργοστάσια θανάτου- δεκάδες χιλιάδες οικογένειες που ζουν κατασκευάζοντας θάνατο» (356)

Άρα τα εκατομμύρια των ανθρώπων, που αποτελούν τις κοινωνίες του λεγόμενου «πολιτισμένου κόσμου», γίνονται συνεργοί στα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας από το τέλος του Β’ Παγκόσμιου πολέμου έως σήμερα.

Και θα έπρεπε σήμερα «να αποκαλυφθεί εκείνο που κρύβεται πίσω από τις λέξεις “βιομηχανία πολέμου” και να αντικατασταθεί με την αληθινή του σημασία: “ βιομηχανία θανάτου”.» (314)

Αυτή δε η βιομηχανία του θανάτου ενισχύεται και από μια ρατσιστική και στρατοκρατική αντίληψη, που δεν ενστερνίζονται μόνον οι κυρίαρχες τάξεις, όπως συνέβαινε έως τώρα, αλλά γίνεται αποδεκτή και από τα πλατιά λαϊκά στρώμματα, όπως π.χ. των ΗΠΑ. Μιλάμε δηλαδή για έναν «λαϊκό ιμπεριαλισμό» (556)

Και είναι ακριβώς αυτή η «βιομηχανία του θανάτου», που μαζί με την επιβολή του νόμου του ελεύθερου ανταγωνισμού της οικονομίας «διέπλασε εκατομμύρια ανθρώπους, που θεωρούν τον αδύνατο και όλους τους αδύνατους υποδεέστερους, σε βαθμό που να τους επιτρέπει να τους σκοτώνουν και να τους βασανίζουν χωρίς ντροπή. Θα έλεγα με υπερηφάνεια!» (556)

ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

Αυτή είναι πρόταση του Μίκη στους «Διαλόγους στο λυκόφως», αυτή ήταν και στην «Ομιλία στους Δελφούς», το 2006.

Δεν πρόκειται να υπάρξει ειρήνη στη γη, επισημαίνει ο Μίκης, όσο θα υπάρχουν και θα γιγαντώνονται οι βιομηχανίες θανάτου. Επομένως, «όλοι εμείς οι “φτωχοί” λαοί θα πρέπει να φροντίσουμε να αποκαλυφθεί η αλήθεια και να καλέσουμε τους “πλούσιους” λαούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους». (357)

Οι διανοούμενοι, οι συνδικαλιστές, τα κόμματα και οι ενώσεις, οι ίδιοι οι λαοί των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Κίνας, θα πρέπει να αποτινάξουν πάνω από τις χώρες τους αυτή τη βαριά κατηγορία της συνεργίας στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. «Πώς; Διαλύοντας τις βιομηχανίες πολέμου και μετατρέποντας τες σε βιομηχανίες ειρήνης» (314)

Βεβαίως εδώ εγείρεται το ερώτημα: Τί θα απογίνουν οι χιλιάδες εργαζόμενοι; Θα μπορέσουν να απορροφηθούν από τις νέες βιομηχανίες της ειρήνης; Υπάρχει το ανάλογο καταναλωτικό κοινό που θα στραφεί στα «προϊόντα της ειρήνης»;

Ο Μίκης απαντά: «Ας προσπαθήσουμε να το δημιουργήσουμε, βοηθώντας τις χώρες του τρίτου κόσμου να ανεβάσουν το βιοτικό τους επίπεδο, για να γίνουν καταναλωτές ειρηνικών προϊόντων αντί να είναι, όπως σήμερα, αντικείμενα μιας απάνθρωπης εκμετάλλευσης και ζωντανά πεδία βολής…

Η προοπτική αυτή, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να είναι ιστορικά ένα από τα κύρια περιεχόμενα της πολιτικής μιας σύγχρονης διεθνούς Αριστεράς». (357)

Για τον Μίκη «ο βασικός ρόλος της Αριστεράς σήμερα πρέπει να είναι η υπεράσπιση της ειρήνης. Σε τοπικό-κοινωνικό επίπεδο, η αναζήτηση εκείνων των βαθύτερων στοιχείων που συνθέτουν την ανθρώπινη προσωπικότητα και η προπαγάνδισή τους μέσα στον λαό, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη λαϊκή ενότητα γύρω από αυτήν». Σ’ αυτό το σημείο, όμως, ο Μίκης επισημαίνει κάτι πολύ σημαντικό: «δύο νέα στοιχεία που λείπουν από το ιδεολογικό οπλοστάσιο της Αριστεράς: ελεύθερος χρόνος και πολιτισμός» (358).

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Η πόλη, γράφει ο Μίκης, « για να λειτουργήσει σωστά και δίκαια, ανακάλυψε την πολιτική, με σκοπό να εναρμονίσει τις ανομοιότητες συνθέτοντας τις αντιθέσεις, με σκοπό το γενικό καλό, την πρόοδο και την ευημερία. Για να επιτευχθούν όμως όλα αυτά χρειάζεται να βγει στην επιφάνεια η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, που αρχίζει από εκεί που σταματούν οι υλικές ανάγκες τού ανθρώπου- δηλαδή πέρα από τα όρια του φυτικού και ζωικού κόσμου. Όπου ο άνθρωπος γίνεται πραγματικά άνθρωπος. Δηλαδή πολιτισμένος.» (363)

Όμως, απαραίτητη προϋπόθεση «για να βγει στην επιφάνεια η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης» είναι η εξασφάλιση του απαραίτητου ελεύθερου χρόνου που θα επιτρέπει στον άνθρωπο να επικοινωνήσει και συλλειτουργήσει με τα έργα τέχνης.

Σήμερα ζούμε ένα τραγικό φαινόμενο: την παγκόσμια κρίση του πολιτισμού, που οδηγεί την «πόλη» στην πλήρη αποσύνθεση της. Διότι «η κυρίαρχη διεθνής ιδεολογία περιφρονεί τον ρόλο του πολιτισμού στη συγκρότηση της ανθρώπινης κοινωνίας. Καταργεί στην πράξη τα σύνορα ανάμεσα στο ζωώδες και το ανθρώπινο, καθώς αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν μια μηχανή που δημιουργεί και καταναλώνει αποκλειστικά υλικά αγαθά. Και μάλιστα με τη γενίκευση-παγκοσμιοποίηση του νόμου της ζούγκλας, δηλαδή του νόμου του ισχυρότερου σε οικονομική και στρατιωτική ισχύ. Έτσι, αντί της αρμονίας (εναρμόνιση), επικρατεί το χάος, δηλαδή η ψυχική, πνευματική και ηθική αποσύνθεση, που κάθε μέρα επεκτείνεται κατακτώντας ολοένα και περισσότερα κοινωνικά σύνολα έως ολόκληρους λαούς». (363)

Την ώρα που η Τέχνη βρίσκεται μπροστά τα μάτια των ανθρώπων σαν μια αστείρευτη πηγή που αναβλύζει κρυστάλλινο νερό, οι άνθρωποι υποφέρουν από δίψα γιατί δεν την βλέπουν! Έτσι οι άνθρωποι «αποξηραίνονται και, τέλος, ό,τι καλύτερο έχουν μέσα τους πεθαίνει από την ξηρασία, γίνεται ένα ξερό κούτσουρο στη διάθεση των ισχυρών, μια και η λογική της απόλυτης εκμετάλλευσης κάνει αναγκαίο για τα σχέδια των ισχυρών, τον μετασχηματισμό του ανθρώπου-ανθρώπου σε άνθρωπο-κούτσουρο». (365)

Το σύστημα, στη νέα ιμπεριαλιστική του φάση με την επικυριαρχία της εξουσίας του χρήματος επί της πολιτικής εξουσίας και τον πόλεμο, δημιουργεί τον νέο τύπο ανθρώπου. Τον άνθρωπο-μηχανή για την υπερπαραγωγή και υπερκατανάλωση υλικών αγαθών.

Ταυτόχρονα, το σύστημα έχει εγκαταστήσει στην κοινωνία εκείνον τον αξιακό κώδικα που αξιολογεί την ανθρώπινη προσωπικότητα ανάλογα με την καταναλωτική του δυνατότητα και έχει επιβάλλει το δόγμα «καταναλώνω άρα υπάρχω», ενώ προηγουμένως είχε εξυψώσει τα υλικά αγαθά ως πρωταρχικά και μέγιστα στοιχεία της ανθρώπινης προσωπικότητας και ύπαρξης.

Ο Μίκης διείδε, από την περίοδο της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας όταν οι κοινωνίες νόμιζαν ότι η τεχνολογική ανάπτυξη θα τους εξασφάλιζε τον απαραίτητο χρόνο για την ανάπτυξη της παιδείας, του πολιτισμού και της δημοκρατίας, ότι ο καπιταλισμός θα υφάρπαζε αυτήν την τεράστια κατάκτηση, θα την εκμεταλλευόταν προς όφελός της κερδοσκοπικής του βουλιμίας και της ενίσχυσης της εξουσίας του και θα την έστρεφε ενάντια στον ίδιο άνθρωπο.

Δυστυχώς, ο Μίκης δεν διαψεύστηκε και η μεγάλη τεχνολογική ανάπτυξη μαζί με την αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης έφεραν μια νέας μορφής δουλεία: Τη σημερινή «δουλειά», που η σοφή ελληνική γλώσσα αρνείται να ονομάσει «εργασία».

Τα εκατομμύρια των εργαζομένων του πλανήτη, οι οποίοι ξυπνούν κάθε πρωί για να κάνουν τις εξοντωτικές (σωματικά ή ψυχικά) δουλειές που απεχθάνονται, είναι οι σύγχρονοι δούλοι.
Κι αυτοί οι σύγχρονοι δούλοι, όταν ολοκληρώσουν τη δουλειά της ημέρας, επιστρέφουν στα σπίτια τους εξαντλημένοι, άδειοι από σωματικές, ψυχικές δυνάμεις και συναισθήματα. Άδειοι από «ανθρωπομονάδες»4.
Άραγε πόση επικοινωνία με τα έργα τέχνης και τον πολιτισμό είναι δυνατόν να έχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

Γιατί για ν’ ανθίσει ο πολιτισμός και μαζί του κι ο άνθρωπος, προϋποθέτει συνθήκες αδούλωτης εργασίας, δηλαδή ένα πεδίο δράσης όπου θα αναπτύσσονται οι δημιουργικές δυνατότητες του ανθρώπου.

«ΠΟΛΕΜΟΣ Ή ΕΙΡΗΝΗ;»

Ποια είναι η θέση του πολιτισμού σήμερα σε μια παγκόσμια κοινωνία που εκβαρβαρίζεται;

Ο πολιτισμός δεν είναι μόνον οι γνώσεις και η πνευματική καλλιέργεια, αλλά «είναι κάτι πολύ πιο βαθύ, όπως η φυσική ευγένεια, ο αλτρουισμός, η αγάπη και ο γενικευμένος λαϊκός πολιτισμός, δηλαδή χαρίσματα που προσφέρει μόνο η ειρήνη, ο πλούσιος ελεύθερος χρόνος και η διαγραφή της βίας από τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των λαών. Είναι τέλος, η ανάγκη του ανθρώπου να ανακαλύψει και να ταυτιστεί με το φαινόμενο της αρμονίας». Ενόσω ο πόλεμος αποτελεί εξαγώγιμο βιομηχανικό προϊόν και «οι κοινωνίες των πλούσιων χωρών διέπονται από τον νόμο της υπερκατανάλωσης σε βάρος των φτωχών χωρών, δεν μπορούμε να μιλάμε για πολιτισμό. Αντιθέτως θεωρώ ότι ο ουσιαστικός εκβαρβαρισμός της παγκόσμιας κοινωνίας έχει φτάσει σήμερα στο υψηλό σημείο του, με τάση αυξητική, που ίσως καταλήξει κάποτε στη γενικευμένη χρήση της ατομικής βόμβας». (312)

Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπους, λίγο μετά την ισοπέδωση του Αφγανιστάν και του Ιράκ, δήλωσε: «Ή μαζί μας ή εχθροί μας».

Ο Μίκης, σε μια συνέντευξή του το 2005, αναρωτιέται πού είναι αυτό το «μαζί». Στην περαιτέρω βοήθεια προς τις ΗΠΑ στην πολεμική τους εκστρατεία ενάντια στους λαούς της Ανατολής; Άλλωστε ήταν το ΝΑΤΟ ήταν που βομβάρδιζε και στο ΝΑΤΟ συμμετέχουν και μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη. Άραγε, μετά τους λαούς της Ανατολής ποιοι λαοί θα χαρακτηριστούν από τις ΗΠΑ ως «άξονας του κακού» (όπως χαρακτηρίστηκαν οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ και του Αφγανιστάν) και θα βάλουν στόχο να τους εξοντώσουν; Κι η Ευρώπη τί θα απαντήσει σ’ αυτό το δίλημμα;

«Από την απόφαση των Ευρωπαίων σ’ αυτό το ιστορικό ερώτημα, που αργά ή γρήγορα θα τεθεί μπροστά τους, θα κριθεί και το μέλλον της Ευρώπης», απαντά ο Μίκης και θέτει το πραγματικό δίλημμα: Πόλεμος ή ειρήνη;

Η εξέλιξη των γεγονότων από το 2005 μέχρι σήμερα, μάλλον μας έχει δώσει την απάντηση για την απόφαση των Ευρωπαίων…

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Θεωρώντας ότι τα τέσσερα άρθρα για τους «Διαλόγους στο λυκόφως» είναι μια πρώτη προσέγγιση της θεοδωρακικής σκέψης και πρόσκληση για μια ολοκληρωμένη μελέτη, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικής έρευνας πολλών επιστημονικών κλάδων, αφήνω ανοικτό το πεδίο των συμπερασμάτων και του επιλόγου και θα αρκεστώ να παραθέσω στους αναγνώστες μας τις τελευταίες σκέψεις μου (αλλά όχι τελικές) για το μαγευτικό βιβλίο «Διάλογοι στο λυκόφως».

Ο λόγος του Μίκη ρέει σαν ένα «τραγούδι-ποταμός», που αν το ακούσεις σχηματίζοντας γύρω σου μια νοητή αναλίσκουσα σπείρα λόγου και μουσικής κι ενωθείς μαζί της, θα αισθανθείς ότι ανεβαίνεις προς τ’ άστρα. Τότε θ’ αρχίσει να σου φανερώνεται η διαδρομή προς την συμπαντική αρμονία. Το αν θα αποφασίσεις να κάνεις τη διαδρομή με σκοπό την ταύτισή σου μαζί της, αυτό είναι προσωπική υπόθεση, γιατί μια τέτοια απόφαση προϋποθέτει πολύ αγώνα, κόπο και θυσίες.

Για να γίνει, όμως, η κατανόηση του νόμου της συμπαντικής αρμονίας συλλογική ανάγκη, προϋποθέτει άλλες πολιτικές δυνάμεις και μιαν άλλη Αριστερά… Εκείνη την Αριστερά που θα γεννηθεί στο μέλλον. Είμαστε, άραγε, πολύ μακριά από την κατάκτηση αυτού του στόχου; Ίσως όχι… Ποιος μπορεί να γνωρίζει, άλλωστε, τί θα γεννήσει η ιστορία; Αξίζει, όμως, να ξεκινήσουμε. Και για να ξεκινήσουμε πρέπει να πιάσουμε το νήμα από την αρχή. Πόλεμος ή ειρήνη;


ΤΕΛΟΣ

Υστερόγραφο: Ευχαριστώ τον Μίκη Θεοδωράκη και γι αυτό το μαγευτικό ταξίδι στα πελάγη της σκέψης του.
Ευχαριστώ τους πέντε φίλους του Μίκη για την επιστολή τους, η οποία αποτέλεσε τον επίλογο των «Διαλόγων στο λυκόφως», και αναζωπύρωσε την πίστη μου στον άνθρωπο και τη ζωή.
4 Από το «Αντιμανιφέστο»

Πρώτη δημοσίευση: http://theodorakism.blogspot.gr/2016/07/blog-post_31.html




Πέμπτη 28 Ιουλίου 2016

Μίκης Θεοδωράκης: «Η δική μου Αριστερά»-της Αναστασίας Βούλγαρη

Κείμενα  για τους «Διαλόγους στο Λυκόφως» του Μίκη Θεοδωράκη- (β)   


«Πατριώτης, λάτρης του ελληνικού έθνους, διεθνιστής, ουτοπικός κομμουνιστής»,  δηλώνει ο Μίκης Θεοδωράκης  στην επίμονη ερώτηση «πού τοποθετείτε τον εαυτό σας πολιτικά;»

Στην ερώτηση «παραμένετε αριστερός;», απαντά:
«Το αν είμαι ή όχι αριστερός δεν το δηλώνει η αστυνομική μου ταυτότητα ή κάποια άλλη ταυτότητα, αλλά οι ιδέες μου, οι πράξεις μου, η στάση ζωής και το έργο μου. Πέραν του ότι παραμένω πιστός στο παρελθόν μου, για το οποίο είμαι περήφανος και ευγνώμων, μια και με κάνει να ψηλώνω τόσο πολύ μέσα μου, ώστε να μην μπορεί να με αγγίξει αυτή η συντριπτική, η οπισθοδρομική, η αντιδραστική και σκοταδιστική πραγματικότητα που μας απειλεί, τόσο σαν άτομα όσο και σαν κοινωνία, πατρίδα και έθνος συνολικά.» (σ.433)

Τί θλιβερό για την ελληνική κοινωνία να ζητά από τον Μίκη να της ξανασυστηθεί μετά από 73 χρόνια αγώνων, καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας! Δείγμα πολιτισμικής πτώσης; Πνευματική ένδεια; Ενοχή;

Αφού λοιπόν συστήθηκε εκ νέου ο Μίκης Θεοδωράκης, μέσα από το τελευταίο του βιβλίο «Διάλογοι στο Λυκόφως», ας περάσουμε στο θέμα του παρόντος άρθρου.

«Ελληνική Αριστερά σημαίνει ιδέες, αγώνες, θυσίες, αίμα. Και έργα!»

 «Η Αριστερά δεν είναι απλώς ένα ακόμα κόμμα αλλά ο ίδιος ο εργαζόμενος, ο υφιστάμενος την εκμετάλλευση των ολίγων, ο εξουσιαζόμενος λαός στο σύνολό του, τη στιγμή που θα αποκτήσει συνείδηση της δύναμής του και σύσσωμος θα σχηματίσει μια λαοθάλασσα που σαν τσουνάμι θα ξεχυθεί στις βρωμισμένες παραλίες και θα γκρεμίσει τα χτίσματα της τυραννίας που τον κρατούν αλυσοδεμένο πάνω στον βράχο της ανάγκης. Αυτό όμως η εγερτήρια -καθαρτήρια  συνείδηση δεν γεννιέται από μόνη της αλλά είναι έργο φιλοσόφων-οραματιστών και πρωτοπόρων αγωνιστών με τη βούλα της προσφοράς και της θυσίας στα μέτωπά τους. Αυτοί είναι που σπέρνουν τους σπόρους μέσα στις ψυχές και στα πνεύματα των καταπιεσμένων και τους βοηθούν να μάθουν, να πιστέψουν, να οργανωθούν και να ξεσηκωθούν. Δυστυχώς τέτοιο είδος ανθρώπων δεν υπάρχει σήμερα… Και πώς να υπάρχει, αφού από την εποχή της μεγάλης ανθοφορίας της εθνικής μας αντίστασης κι ακόμα έως χτες, τα δρεπανηφόρα άρματα της εξουσίας κόβουν ασταμάτητα κάθε κεφάλι που ανυψώνεται πάνω από τον βάλτο της αδιαφορίας χωρίς να ακουστεί κιχ.» (322)

Υπάρχει όμως, κι ένα ακόμα στοιχείο που διατρέχει ολόκληρο το βιβλίο. Η πίστη ότι η Αριστερά είναι μια ολοκληρωμένη φιλοσοφία, που στοχεύει και στην υπαρξιακή ολοκλήρωση του ανθρώπου, στην πλήρη απελευθέρωσή του πολίτη, ώστε να δημιουργηθεί η κοινωνία με τις ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που θα είναι ο καθένας και όλοι.    

«Η Αριστερά η δική μου», συνεχίζει ο Μίκης, «δηλαδή η πατριωτική οργάνωση για την πρόοδο και την κοινωνική δικαιοσύνη, είναι εκείνη της εθνικής αντίστασης, των κοινωνικών αγώνων της πολιτιστικής ανάπτυξης, του αντιδικτατορικού αγώνα, και της πάλης για την εθνική ανεξαρτησία και την πατριωτική αναγέννηση, ήταν που σήκωσε στους ώμους της την Ελλάδα και τιμωρήθηκε σκληρά».(105) Η Ιστορία εξακολουθεί να συμπληρώνει έως σήμερα το μαρτυρολόγιο των φυλακισμένων, των βασανισμένων και των εκτελεσμένων…

Η γενιά της Εθνικής Αντίστασης, «υπήρξε η τελευταία γενιά των ελεύθερων, ανεξάρτητων, οραματιστών και καλλιεργημένων με την ομορφιά και την αλήθεια Ελλήνων». (165)
Ήταν η γενιά που  χάρισε στην Ελλάδα πρωτόγνωρες ημέρες  ελευθερίας, ανεξαρτησίας και υπερηφάνειας. Τα μέλη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και η νεολαία της ΕΠΟΝ, δηλαδή το Απελευθερωτικό Μέτωπο, ο Λαϊκός Επαναστατικός Στρατός και η αντιστασιακή νεολαία, που «τραγουδούσε και πολεμούσε», πάλεψαν με τον γερμανικό ναζισμό, τον ελληνικό φασισμό και τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό και δεν γονάτισαν!

Ήταν η  τραυματισμένη από τον Εμφύλιο Αριστερά, που σήκωσε το βάρος του αντιδικτατορικού αγώνα, έδιωξε τον θρόνο, έφερε τη δημοκρατία και τον πολιτισμό. «Που οι άλλοι, οι εχθροί της, με ψεύτικα προσωπεία και ψεύτικες αλήθειες γελάσανε τον λαό για να τον οδηγήσουν στη σημερινή ξενοκρατία.»

Η Αριστερά κυριάρχησε με τις ιδέες της, το ήθος της, τον πολιτισμό της και τα τραγούδια της και γέννησε μια νέα Ελλάδα. Κι αν σήμερα έχει απομείνει κάτι στην ελληνική κοινωνία από τον ελληνικό πολιτισμό και τον ελληνικό τρόπο σκέψης και ύπαρξης, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μνήμη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ παραμένει ζωντανή.

«Ακόμα και σήμερα είναι οι ίδιες οι ιδέες του ΕΑΜ που ποτίζουν τις βαθιές ρίζες του λαού μας και τον οδηγούν σε όποια καλή και ελεύθερη σκέψη και πράξη βλέπουμε σήμερα.» (347)
Αυτή τη διαπίστωση,  οι μετέπειτα «νικητές» του Εμφυλίου  την  γνωρίζουν καλά και κάνουν τα πάντα, από τότε μέχρι σήμερα, για να ξεριζωθεί η μνήμη από τον λαό. Εξακολουθούν να φοβούνται τις ιδέες του ΕΑΜ γι αυτό τις αποκρύπτουν και τις διαστρεβλώνουν. Με μια διαφορά: στις μέρες μας στο πλευρό των «νικητών» βρίσκονται και ορισμένοι δήθεν διανοούμενοι και  ιστορικοί ενός τμήματος της «ανανεωτικής αριστεράς» κι έχουν αναλάβει τον ρόλο του παραχαράκτη της ιστορίας…

Όσο όμως οι αξίες που γέννησε το ΕΑΜ, (εκείνη η νέα εθνική μας αναγέννηση), «μένουν στο περιθώριο της εθνικής μας ζωής, τόσο η Ελλάδα θα πηγαίνει απ’ το κακό στο χειρότερο». (207)

Για την ευρωπαϊκή Αριστερά

Για τον Μίκη ευρωπαϊκή Αριστερά είναι μόνον η κομμουνιστική, δεδομένου ότι η σοσιαλιστική (σοσιαλδημοκρατική) έχει αφομοιωθεί πλήρως από το καπιταλιστικό σύστημα.
Αναλύοντας, καταλήγει ότι το βασικό πρόβλημα είναι ότι η ευρωπαϊκή Αριστερά δεν μπόρεσε να απεγκλωβιστεί από την εξάρτησή της από την Σοβιετική Ένωση, που είχε πάψει να αποτελεί το ιδεολογικό κέντρο από τότε που ο κομμουνισμός έγινε «κρατικός», δηλαδή αντεπανάσταση. Έτσι τα κομμουνιστικά κόμματα είχαν ιδεολογικό καθοδηγητή  ένα κράτος, που με τον μανδύα της κομμουνιστικής ιδεολογίας, έκρυβε την αληθινή φύση της νέας κρατικής εξουσίας (που στην πραγματικότητα είχε υιοθετήσει, σε πολλές περιπτώσεις, την μεθοδολογία των ΗΠΑ) και χρησιμοποιούσε τα Κ.Κ. για τα δικά του καθαρά συμφέροντα.

Η Σοβιετική Ένωση ακινητοποίησε τα Κ.Κ. που δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του καπιταλισμού που άλλαζε ριζικά τις δεδομένες κοινωνικές σχέσεις, αλλάζοντας την κοινωνία. Το αποτέλεσμα ήταν οι κομμουνιστές να βρεθούν εκτός εποχής, αδυνατώντας να προσαρμόσουν στις νέες συνθήκες της μεταβιομηχανικής εποχής την τακτική και την στρατηγική τους. Ώστε τελικά είτε να γίνουν γραφικοί είτε να σβήσουν από τον πολιτικό χάρτη.

Τί σήμαινε όμως αυτό για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες; «Τί σημαίνει όταν δεν υπάρχει πια η μόνη πραγματική Αριστερά; Πιστεύω», επισημαίνει ο Μίκης, «ότι χωρίς αυτήν την πραγματική Αριστερά το τρένο της κοινωνίας έμεινε χωρίς ατμομηχανή. Και γι αυτό οδηγηθήκαμε σήμερα στην αδυναμία των λαών ν’ αντιμετωπίσουν από θέση ισχύος την κρίση του καπιταλισμού που τους μαστίζει». (194)

Άλλωστε, τον δρόμο προς την παγκοσμιοποίηση τον άνοιξε και η Αριστερά, τόσο του υπαρκτού σοσιαλισμού με τα εγκληματικά της λάθη,  όσο και η ευρωπαϊκή Αριστερά που προτίμησε την αποχή και τη γκρίνια.
Γι αυτό οι καπιταλιστές, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και την αποτυχία της Αριστεράς, κάνουν ό,τι θέλουν ανεξέλεγκτα εις βάρος των λαών και του πλανήτη.

Το ελληνικό επαναστατικό κίνημα

«Το ελληνικό επαναστατικό κίνημα είχε τις ρίζες του μέσα στην ίδια την Ελλάδα και τις παραδόσεις της», τονίζει ο Μίκης.  Στη Μακρόνησο, εξηγεί,  «ήμασταν χίλιες φορές πιο κοντά στον Μακρυγιάννη παρά στον Λένιν. Και για τον λόγο αυτό παρατηρήθηκε η πρωτοφανής αυτή έξαρση και μοναδική υπέρβαση του εαυτού μας  γιατί  το  ιδανικό μας δεν είχε πρόσωπο αόριστο και μακρινό αλλά συγκεκριμένο και κοντινό: τον λαό μας και την πατρίδα μας.  Εμείς ήμασταν οι ρίζες του ελληνικού κινήματος.» (646)

Δυστυχώς, το ελληνικό επαναστατικό κίνημα «φορτώθηκε αμαρτίες τρίτων», δηλαδή τον εφαρμοσμένο κομμουνισμό των γειτονικών κρατών, που όμως δεν είχε καμία σχέση με τις ιδέες των Ελλήνων κομμουνιστών. Και είναι ανιστόρητη και άδικη την άποψη που συνδέει το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα «με κρατικά μοντέλα αριστερής προέλευσης που έγιναν κάτω από άλλες συνθήκες και άλλους λαούς» (653).

Αλλά υπάρχουν και πολλές

«Κρυμμένες αλήθειες»

Η περίοδος 1960-1975 σημαδοτήθηκε από το δημοκρατικό κίνημα με επικεφαλής τους Λαμπράκηδες και την αντιχουντική πάλη, με επικεφαλής το Πατριωτικό Μέτωπο[1].
Η μοναδικότητα των Λαμπράκηδων έγκειται στο γεγονός ότι «συνυπήρξαν δύο παράλληλα κινήματα: ένα πολιτιστικό με βάση το τραγούδι και ένα πολιτικό με βάση τη νεολαία της Αριστεράς». (456)

Όποιος διαβάσει τον Δεκάλογο των Λαμπράκηδων θα διαπιστώσει ότι: α) Οι Λαμπράκηδες «εξέφραζαν μια νέα ρεαλιστική και δυναμική Αριστερά χωρίς τα βαρίδια του παρελθόντος» και β) «άνοιγαν μια τόσο πλατιά και καθαρά ανεξάρτητη ελληνική προοπτική στο μέλλον, που ακόμα και σήμερα βρίσκεται μπροστά από την εποχή μας». (458)

Δυστυχώς, «το κίνημα αυτό που άνοιγε έναν καθαρά ελληνικό, ανεξάρτητο, σύγχρονο και ρεαλιστικό δρόμο στον δημοκρατικό σοσιαλισμό, χτυπήθηκε από τρεις πλευρές συγχρόνως και για μεγάλο διάστημα, ώστε να μην υπάρχει σήμερα ούτε η ανάμνησή του»:   α) Από την αμερικανόφιλη Δεξιά, β) από την, επίσης αμερικανόφιλη όπως αποδείχθηκε, παπανδρεϊκή Κεντροαριστερά και γ) «από τα εξαρτημένα από ξένα κέντρα (Μόσχα και Βουκουρέστι) κομμουνιστικά κόμματα, που τότε υπακούανε στη λογική της παγκόσμιας σύγκρουσης ανάμεσα στα δυο στρατόπεδα, σύμφωνα με τα οποία δεν έπρεπε να αναπτυχθεί σε μια χώρα που  “άνηκε” στο δυτικό στρατόπεδο ένα ανεξάρτητο κίνημα της Αριστεράς, με το πρόσχημα ότι κάτι τέτοιο θα έφερνε σε κίνδυνο τα στρατηγικά τους συμφέροντα που βασίζονταν στην ισορροπία του τρόμου.» (458) 

Γι αυτό μετά τη Χούντα, η διάσπαση του κομμουνιστικού κινήματος διατηρήθηκε, ώστε να μην γίνει ποτέ η Αριστερά υπολογίσιμη πολιτική δύναμη.

Τα δύο Κ.Κ. «προτίμησαν  (ασφαλώς με ξένες εντολές) να βοηθήσουν τον Ανδρέα,  προσφέροντάς του τις ίδιες του τις σάρκες». Έτσι το Πασοκ από το 12,50% του 1974 έφτασε στο 48% του 1981.

Η ηγεσία του  ΚΚΕ καθαιρεί  τον Μίκη Θεοδωράκη- Η ΕΔΑ διαλύει τους Λαμπράκηδες


Ο Μίκης ήταν ένας λαϊκός ηγέτης της Αριστεράς που δεν είχε διοριστεί αλλά επιλεγεί από τη νεολαία  (Λαμπράκηδες) και ο μοναδικός ηγέτης κινήματος που δεν ήταν μέλος του κόμματος[2].
Προσπάθησε να πείσει τους συντρόφους του της ηγεσίας της ΕΔΑ και του ΚΚΕ[3], ότι το ελληνικό επαναστατικό κίνημα μπορούσε να ακολουθήσει  μια ανεξάρτητη πολιτική και να κόψει τον ομφάλιο λώρο από τα ξένα κέντρα, αλλά και να παίξει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική σκηνή αντί να είναι «ουρά του Κέντρου».

Όχι μόνον δεν τους έπεισε, αλλά το 1966 τον καθαίρεσαν από πρόεδρο της νεολαίας Λαμπράκη  με εντολή του ΚΚΕ.
Το κίνημα της νεολαίας Λαμπράκη ξεκίνησε αυθόρμητα από τη βάση της νεολαίας της Αριστεράς, λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Η νεολαία επέμενε να αναλάβει πρόεδρος του Κινήματος ο Μίκης. 

Από την άλλη πλευρά, η ηγεσία της  ΕΔΑ  δεν ήξερε τί να κάνει με τον Μίκη. Δημοφιλής συνθέτης, Μακρονησιώτης και κομμουνιστής, ο κόσμος τον λάτρευε. Εκείνος, προσηλωμένος στα οράματα του ΕΑΜ, τάραζε κάθε φορά τα λιμνάζοντα ύδατα της υποχωρητικής τακτικής της ΕΔΑ και προκαλούσε τριγμούς, ενώ η νεολαία τον ακολουθούσε πιστά.

Η μεγάλη του ακτινοβολία όμως, τους εμπόδιζε να τον χτυπήσουν μετωπικά. Σκέφτηκαν, λοιπόν, να τον αφήσουν να ηγηθεί της   νεολαίας Λαμπράκη (την οποία προόριζαν να λειτουργήσει σαν μια πολιτιστική κίνηση νέων) με την ελπίδα ότι θα τον αποδυνάμωναν. Νόμιζαν ότι με αυτόν τον τρόπο ο Μίκης, θα ικανοποιούσε κάποια «καλλιτεχνική ματαιοδοξία» και θα σώπαινε, μιας θα είχαν κατορθώσει να τον κάνουν υποχείριό τους.

Οι εξελίξεις όμως τους διέψευσαν. Με την καθοριστική συμβολή του Μίκη οι Λαμπράκηδες εξελίχθηκαν σ’ ένα μεγάλο επαναστατικό νεολαιίστικο κίνημα. Δημιούργησαν πάνω από 500 λέσχες πολιτισμού, έγραψαν 300.000 μέλη και οι διαδηλώσεις τους ξεπέρασαν κάθε προσδοκία.
Οι διανοούμενοι της Ευρώπης μιλούσαν με θαυμασμό γι αυτό το πρωτόγνωρο πολιτικό και πολιτιστικό κίνημα κι η μοναρχοφασιστική Δεξιά δεν ήξερε τί να κάνει.

Τόση ήταν η επιτυχία του κινήματος, ώστε ο Γεώργιος Παπανδρέου (ακραιφνής αντικομμουνιστής καθώς ήταν) θέσπισε νόμο που απαγόρευε στη μαθητιώσα νεολαία να συμμετέχει στους Λαμπράκηδες.

Τότε τα στελέχη της ΕΔΑ έκριναν «ότι είναι προτιμότερο να διαλύσουν αυτό το μοναδικό κίνημα παρά να με βλέπουν μέσω αυτού του κινήματος να παίζω μέσα στην εθνική πολιτική σκηνή τον ρόλο που έπαιξα», διηγείται ο Μίκης. (511)

Το ΠΑΜ και η ηγεσία του ΚΚΕ

Κάτι ανάλογο  συνέβη και με το ΠΑΜ. Το Πατριωτικό Μέτωπο ιδρύθηκε μια βδομάδα μετά τη δικτατορία, με πρωτοβουλία του Μίκη και ιδρυτικά μέλη κάποιους Λαμπράκηδες.
Αντίθετα, τα λίγα στελέχη της ΕΔΑ και μέλη του ΚΚΕ που δεν πιάστηκαν τη μέρα του πραξικοπήματος, δεν τόλμησαν να βγουν δημόσια να καταγγείλουν τη Χούντα, όπως έκανε ο Μίκης.

Τί συνέβη τότε;

 «Ύστερα από εβδομάδες έβγαινε ο ένας μετά τον άλλον για να με συναντήσουν», διηγείται ο Μίκης. «Έτσι όταν με είδε ο Μπάμπης Δρακόπουλος, που ήταν και ο γραμματέας του κλιμακίου των κομμουνιστών της ΕΔΑ, μου είπε: “Έσωσες την τιμή του ΚΚΕ”.
Εν τούτοις, τόσο αυτός όσο και οι υπόλοιποι δεν δίστασαν και πάλι να πάρουν μέσα από τα χέρια μου τις οργανώσεις που με τόσο μεγάλο κίνδυνο είχαμε κατορθώσει να στήσουμε εμείς οι δημιουργοί του Πατριωτικού Μετώπου, που συμπτωματικά ήμαστε όλοι Λαμπράκηδες. (…) Πριν τον Δρακόπουλο είχα συναντήσει τον Κώστα Φιλίνη, ο οποίος μου είπε: “Έστειλαν άνθρωπο απ’ έξω (από το Βουκουρέστι δηλαδή, του Π.Γ. του ΚΚΕ) με την εντολή να πας εκεί για να…απολογηθείς”. Προφανώς γιατί πήρα την πρωτοβουλία για την ίδρυση της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης μια βδομάδα μετά την κήρυξη της Δικτατορίας χωρίς να τους ρωτήσω» (512)
Το αποτέλεσμα ήταν, μετά την καθαίρεσή του ο Μίκης να βρεθεί απομονωμένος και αβοήθητος από τον παράνομο μηχανισμό, να συλληφθεί τον Αύγουστο του 1967 , να φυλακιστεί στην περίφημη «Μπουμπουλίνας»[4] και στη συνέχεια να υποστεί τα γνωστά δεινά  έως τον Απρίλιο  1970.
Τα ίδια δεινά υπέστησαν και οι Λαμπράκηδες τού ΠΑΜ, αλλά και τα νέα μέλη του Μετώπου που ακολούθησαν τον Μίκη στην καθαίρεσή του και δεν υπάκουσαν στην κομματική εντολή. (Σ.τ.σ: Ο κύκλος τραγουδιών «Ο Ήλιος και ο Χρόνος» που έγραψε ο Μίκης φυλακισμένος στην απομόνωση της  Γενικής Ασφάλειας  τα λέει όλα…)

«Από κει και πέρα»,  καταλήγει ο Μίκης, «κάθε προσπάθειά μου στον χώρο της Αριστεράς χτυπήθηκε αλύπητα, κυρίως από τις ηγεσίες της Αριστεράς και φυσικά από τα άλλα δύο κέντρα, ΠΑΣΟΚ και Δεξιά. Η εικόνα μου διαστρεβλώθηκε και η συμβολή μου μηδενίστηκε». (459)
(Σ.τ.σ: Αναλυτικά για όλα τα παραπάνω βλπ.  στη συνέντευξη  68 «Για τη νεολαία Λαμπράκη»)

«Τί με χωρίζει από τα σύγχρονα κόμματα της Αριστεράς»

Ο Μίκης σήμερα τοποθετείται έξω και ενάντια στο σύστημα εξουσίας κι αυτή είναι η μεγάλη απόσταση που τον χωρίζει από τα κόμματα της Αριστεράς (105). Διότι η Αριστερά σήμερα αντιδρά με αντιλήψεις ταξικού-πολιτικού αγώνα μέσα από το σύστημα,  τη στιγμή που οι κυβερνήσεις συνθηκολογούν –όπως κατά την περίοδο της Κατοχής- «με τα στρατεύματα του άυλου χρήματος που εκπροσωπούν οι κυβερνήσεις-όργανα των τραπεζών». (123)
«Ο λαός όμως», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μίκης, «περισσότερο ξύπνιος, με το μόνο μέσο που διαθέτει, τη διαδήλωση φωνάζει Προδοσία! Προδότες! γιατί θεωρεί την οικονομική καταστροφή που του κάνουν ως πράξη εχθρική. Για τον λαό, οι τράπεζες, τα Μνημόνια και οι Τρόικες είναι “εχθροί του έθνους”, δηλαδή του 90% του λαού, και οι συνεργάτες των εχθρών του είναι προδότες. Αυτό δυστυχώς δεν το καταλάβανε ακόμα οι αλλοτινοί αριστεροί του μπροστάρηδες στους αγώνες κατά των εκμεταλλευτών του. Γιατί δεν κατάλαβαν δυο λέξεις: Εχθρός του Έθνους». (124)

Εθνική Ανεξαρτησία, Παλλαϊκή Εξουσία, Πατριωτική Αναγέννηση

Παρ’ όλ’ αυτά, ο Μίκης εξακολουθεί να πιστεύει στην Αριστερά. Σ’ εκείνη την Αριστερά που βρίσκεται βαθιά ριζωμένη μέσα στη λαϊκή συνείδηση.
Γιατί «η  Αριστερά που όλοι φοβούνται, παραμένει παρούσα, όρθια και δυνατή. Γιατί ελληνική Αριστερά σημαίνει ιδέες, αγώνες, θυσίες, αίμα. Και έργα!» (154)
«Και πάλι, αν είναι να σωθούμε, θα είναι και πάλι η Αριστερά που θα μας σώσει. Κι όταν λέω Αριστερά, εννοώ τις ιδέες. Όπως εκείνες του ΕΑΜ. Της εθνικής ανεξαρτησίας, της παλλαϊκής εξουσίας και της πατριωτικής αναγέννησης.» (155)



[1] (ΠΑΜ- ιδρυτές ο Μίκης Θεοδωράκης και άλλοι Λαμπράκηδες, μία εβδομάδα μετά το χουντικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967)
[2] Ο Μίκης είχε παραιτηθεί από το ΚΚΕ το 1949, μετά την περίφημη απόφαση της 6ης Ολομέλειας,  όταν βρισκόταν στη Μακρόνησο και από τότε μέχρι σήμερα δεν ξανάγινε ποτέ μέλος κανενός κόμματος.  
[3] Το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ ήταν εξόριστο στο Βουκουρέστι διότι τότε ήταν παράνομο, σύμφωνα με τους νόμους του κράτους.
[4] Στην οδό Μπουμπουλίνας, στο πλάι του Αρχαιολογικού Μουσείου,  εκεί που σήμερα βρίσκεται το Υπουργείο Πολιτισμού ήταν η Γενική Ασφάλεια Αθηνών. 

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016

Η ΣΠΙΘΑ Ν.ΚΟΣΜΟΥ-ΚΟΥΚΑΚΙΟΥ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΗΣ ΑΚΤΙΒΙΣΤΡΙΑΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΑΡΙΑΔΝΗΣ ΝΟΥΚΑ



Ας βοηθήσουμε όλοι την δικηγόρο Αριάδνη Νούκα που κάνει νομικό ακτιβισμό για να σωθούν οι περιουσίες μας

ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΕΚΌΜΑΣΤΕ!!!!
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ:
"Ομπρός, οι δημιουργοί... Την αχθοφόρα ορμή Σας
στυλώστε με κεφάλια και με πόδια, μη βουλιάξει ο ήλιος!
Βοηθάτε με και μένανε αδερφοί, να μη βουλιάξω αντάμα!"
Άγγελος Σικελιανός


ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΜΙΚΟ ΑΡΙΑΔΝΗ ΝΟΥΚΑ:

Βασιλης Πληθακης ·

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΜΠΡΑΒΟ ΣΤΗΝ ΓΕΝΑΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΝΟΥΚΑ ΑΡΙΑΔΝΗ ΠΟΥ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΑΦΙΕΡΩΣΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΚΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ ΣΤΟΥΣ ΒΙΑΣΤΕΣ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΘΕ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΥ ΜΕ ΚΟΠΟ ΚΑΙ ΘΥΣΙΕΣ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΕ ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΜΙΣΘΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΝΑ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΑΠΕΞΕΛΘΕΙ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΑΣΤ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ .ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΑΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΘΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΗΡΩΙΔΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΠΟΥ ΜΕ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ ΔΙΝΕΙ ΤΙΤΑΝΙΟ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΣΩΣΕΙ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Sofia Louka

Είναι πολύ σημαντικό να υπογράψουμε ΟΛΟΙ, γιατί με την δέσμευση των κόκκινων δανείων η ιδιωτική περιουσία των Ελλήνων και σε επέκταση η εθνική, περνάει στα χέρια των δανειστών.
Η κα ΑΡΙΑΔΝΗ ΝΟΥΚΑ αγωνίζεται κόντρα σε όλους.
Δεν χρειάζεται σκέψη, η υπογραφή μας χρειάζεται, γιατί είναι ένα όπλο απέναντι στο σύστημα των οικονομικών κατακτητών.

Christos Sioulas 

 
Ας βοηθήσουμε όλοι την δικηγόρο Αριάδνη Νούκα που κάνει νομικό ακτιβισμό για να σωθούν οι περιουσίες μας (υπογράφουμε το κάλεσμα)
Γιατί είναι σημαντικό; ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ ΤHN ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ  Στις 22-5-2016 ψηφίστηκε στην Ελληνική Βουλή, η απελευθέρωση των μεταβιβάσεων EΞΥΠΗΡΕΤΟΥΜΕΝΩΝ και ΚΟΚΚΙΝΩΝ δανείων


Γιατί είναι σημαντικό;

ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ ΤHN ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ 
Στις 22-5-2016 ψηφίστηκε στην Ελληνική Βουλή, η απελευθέρωση των μεταβιβάσεων EΞΥΠΗΡΕΤΟΥΜΕΝΩΝ και ΚΟΚΚΙΝΩΝ δανείων.Τα δάνεια των Ελλήνων ΕΙΤΕ ΑΠΟΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ, ΕΙΤΕ ΟΧΙ, θα περάσουν σε χέρια κερδοσκοπικών εταιρειών, FUNDS, που λειτουργούν με κριτήρια αμιγώς χρηματοοικονομικά, κερδοσκοπικά, χωρίς καμία κοινωνική ευαισθησία. Από την μεταβίβαση εξαιρούνται ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕΧΡΙ την 31-12-2017, τα δάνεια που είναι συνδεδεμένα με την πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας 140.000 ευρώ, ΗΔΗ ΟΜΩΣ ΤΗΝ 2-6-2016 ΔΟΘΗΚΕ Η ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΑ FUNDS 

Η μεταβίβαση των δανείων γίνεται έναντι πολύ χαμηλού τιμήματος χωρίς ουσιαστικά την καταβολή φόρων και τελών, την ώρα που επιβάλλονται εξωφρενικές φορολογικές επιβαρύνσεις στους Ελληνες. Ενδεικτικά σε άλλες χώρες η πώληση των δανείων έλαβε χώρα σε εξωφρενικά χαμηλές τιμές. Στη Ρουμανία πουλήθηκαν στο 6% έως 10% της ονομαστικής αξίας τους, στην Ουγγαρία τα «κόκκινα» καταναλωτικά που πουλήθηκαν στο 12%-15% της αξίας τους. Στην Τσεχία και τη Σλοβακία πουλήθηκαν έναντι 19%-21%, ενώ στην Πολωνία, τα καταναλωτικά δάνεια πουλήθηκαν μεταξύ 11% και 14% της ονομαστικής και τα επιχειρηματικά δάνεια έναντι 6% με 10% της ονομαστικής αξίας τους.

Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να νομοθετήσει υπέρ των δανειοληπτών και των εγγυητών το δικαίωμα να υποβάλουν πρόταση εξαγοράς των δανείων πριν την πώληση τους. Σε μια τέτοια περίπτωση η τράπεζα πετυχαίνει ακριβώς, ό,τι θα πετύχαινε και με την συνδιαλλαγή της με το κερδοσκοπικό fund, δηλαδή την είσπραξη του ίδιου χρηματικού ποσού. H πίστη της δεν διασαλεύεται, διότι θα πραγματώνει μια θεσμοθετημένη υποχρέωση της. Η όποια διασπορά του ηθικού κινδυνου, για όσα δάνεια συνεπών δανειοληπτών δεν μεταβιβαστούν μπορεί ν΄αποφευχθεί με μια σημαντική επιτοκιακή ελάφρυνση που επίσης μπορει να θεσμοθετήσει η Πολιτεία.

Πρόσφατα, τον Οκτώβριο του 2015 νομοθετήθηκε στην Κύπρο κατά την διάρκεια της 8ης αξιολόγησης και ενώ δεν είχε εξέλθει από το μνημόνιο, η δυνατότητα του δανειολήπτη και του εγγυητή εντός 45 ημερών να υποβάλει πρόταση στην τράπεζα για την εξαγορά του δανείου του.

Οι Ελληνες δεν θέλουν να αποφύγουν την αποπληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων. Μέγιστη απόδειξη, ότι το έτος 2007 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανέρχονταν σε ποσοστό 4,6%. Σήμερα ανέρχονται σε ποσοστό 53% αποκλειστικά λόγω της πρωτοφανούς σε μέγεθος και διάρκεια ύφεσης της ελληνικής οικονομίας. Αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις δανειακές υποχρεώσεις τους εξαιτίας της βίαιης συρρίκνωσης των εισοδημάτων τους, της ανεργίας, των πολλαπλών δυσβάστακτων φορολογικών επιβαρύνσεων και του μεγάλου όγκου των πτωχευμένων επισήμως και ανεπισήμως επιχειρήσεων .

Ειναι κεφαλαιώδης ανάγκη τα δάνεια των Ελλήνων να μην γίνουν βορά στα χέρια κερδοσκόπων.

Οι Έλληνες αντιμετώπισαν όλη αυτή την οικονομική κρίση που έχει εξελιχθεί σε ανθρωπιστική με παροιμιώδη ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ. Απέναντι σε αυτή τηνΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ η Πολιτεία οφείλει να επιδείξει ΣΕΒΑΣΜΟ. 

Στήριξε 
υπογράφοντας το ψήφισμα, για να διεκδικήσουμε να νομοθετηθεί η προτεραιότητα του δανειολήπτη και του εγγυητή να εξαγοράσουν το δάνειο που τους βαρύνει και να αποφύγουμε



  • τον αφανισμό της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων δανειοληπτών και εγγυητών
  • την απαξίωση της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων από επιθετικές κερδοσκοπικές κατασχέσεις και πλειστηριασμούς
  • τον αφελληνισμό των ελληνικών επιχειρήσεων ή το οριστικό κλείσιμο τους

  • ΜΑΣ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ, όχι μόνο τους δανειολήπτες, ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΣΥΝΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

    Η διαδικασία είναι απλή, πληκτρολόγησε το email σου και τα στοιχεία σου και πάτα «Υπογράφω». Και διάδωσέ το μέσω email, Facebook και Twitter για να φτάσουμε το στόχο μας.

    Πατάμε πάνω στο σύνδεσμο και υπογράφουμε εδώ:
    https://secure.avaaz.org/el/petition/PROS_TON_ELLINA_PROThYPOYRGO_KAI_TA_MELI_TOY_ELLINIKOY_KOINOVOYLIOY_TA_DANEIA_STOYS_ELLINES_OHI_STOYS_KERDOSKOPOYS/?pv=18